عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر پراکنش گونهArtemisia fragrans Willd. در دامنه‌های جنوب شرقی سبلان

  بررسی رابطه حضور گونه Artemisia fragrans Willd. با عوامل پستی و بلندی، خاک و اقلیم در مراتع جنوب‌شرقی سبلان انجام شد. نمونه­برداری در 151 مکان یا سیمای منظر (در سطح 6 تیپ گیاهی) انجام شد. در هر مکان، پنج پلات یک متر مربعی در طول ترانسکت 10 متری تعیین و حضور و عدم حضور با تراکم، تاج­پوشش و تولید گونه مذکور به­همراه درصد لاشبرگ، سنگ و سنگریزه، خاک­لخت و پوشش­تاجی کل ثبت شد. از سطح ترانسکت (ابتدا، انتها و وسط ترانسکت)، نمونه خاک برداشت و در قالب یک نمونه پارامتر­های pH ، هدایت الکتریکی، رس، سیلت و شن، پتاسیم، فسفر، مواد آلی و کربنات کلسیم معادل در آزمایشگاه تعیین شد. نقشه ارتفاع، شیب و جهت، بارندگی و دما تهیه و مقادیر این عوامل برای هر یک از مکان­ها مشخص شد. از آزمون t غیر­جفتی ، روش تجزیه خوشه­ای و آنالیز تشخیص برای تجزیه و تحلیل آماری استفاده شد. نتایج آزمون t نشان داد که تمام متغیّر­ها در حضور گونه مؤثر هستند، ولی اثر آن­ها یکسان نمی­باشد. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای گونه مذکور به ارتفاعات و بارش پایین­تر و به دما­های بالا­تر سازگاری بیشتری دارد. خاک­های شورتر، قلیایی با بافت متوسط تا سبک را می­پسندد. ماده آلی و فسفر پایین، پتاسیم و کربنات کلسیم بالا در خاک شرایط بهتری را برای رویش این گونه فراهم می­کند. نتایج آنالیز تشخیص نشان داد به­ترتیب ارتفاع و عوامل متأثر از آن مانند بارندگی و دما، و عوامل پستی و بلندی و خاک مانند شیب، مواد آلی، رس، سیلت، سنگ و سنگریزه، شن، فسفر، پتاسیم، کربنات کلسیم معادل، pH ، هدایت الکتریکی، جهت و لاشبرگ از عوامل تأثیرگذار در انتشار این گونه در مکان­های مورد مطالعه هستند. با استناد به نتایج این تحقیق می­توان در پیشنهاد گونه برای اصلاح و احیاء مراتع به­طور مناسب­تری تصمیم­گیری نمود.